درماتیت سبورئیک یک التهاب در لایههای بالایی پوست است که با پوست قرمز و خارشدار همراه با فلسهای پوستی مشخص میشود. این بیماری ممکن است دارای سابقه ارثی باشد و اغلب به دلیل تغییرات هورمونی و شرایط آب و هوایی سرد تشدید میشود. به نظر میرسد این بیماری ناشی از تعامل چند عاملی است که شامل واکنش به قارچ مالاسزیا (که به طور طبیعی روی پوست یافت میشود)، پیشزمینه ژنتیکی و عوامل محیطی مانند استرس یا تغییرات فصلی میشود؛ این عوامل منجر به افزایش نوسازی سلولهای پوستی و ایجاد التهاب میگردند.
بیشترین شیوع درماتیت سبورئیک در دورههای زیر مشاهده میشود:
نوزادی: در نوزادان، این وضعیت به نام کلاهک گهواره( پوست ریزی سر نوزاد) شناخته میشود؛ به دلیل ظاهر فلسدار مشخص روی پوست سر. اگر چه کلاهک گهواره ممکن است در ناحیه پوشک نیز ظاهر شود، معمولاً طی سال اول زندگی بهطور طبیعی بهبود مییابد.
میانسالی: در این دوره، درماتیت سبورئیک معمولاً به صورت متناوب رخ میدهد و به شوره سر نیز معروف است.
پیری: در این دوره نیز بیماری بهطور متناوب ظاهر میشود و پس از 60 سالگی کمتر شایع است.
افرادی که پوست یا موهای چرب دارند نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار بیشتری دارند.
علائم درماتیت سبورئیک:
این بیماری میتواند به اشکال مختلفی ظاهر شود و شدت آن از خفیف تا شدید متفاوت است:
پوستپوست و فلسها:
در شکل خفیف (که اغلب به عنوان شوره سر شناخته میشود)، باعث ایجاد فلسهای کوچک و چرب یا سفید/زرد میشود که به طور قابل مشاهده از پوست جدا میشوند.
قرمزی و التهاب:
نواحی تحت تأثیر میتوانند به صورت لکههای قرمز با فلسهای قابل مشاهده ظاهر شوند. در صورت، این وضعیت ممکن است به صورت قرمزی مداوم در نواحی مانند ابروها، چین بینی یا اطراف گوشها ظاهر شود. در برخی افراد، التهاب ممکن است با خارش همراه باشد
خارش یا ناراحتی:
در حالی که همه افراد خارش شدیدی تجربه نمیکنند، برخی از بیماران گزارش میدهند که در دورههای تشدید بیماری دچار تحریک یا احساس سوزش میشوند، بهویژه زمانی که عوامل محرک مانند هوای سرد یا استرس باعث تشدید علائم میشوند
تفاوت بسته به محل بروز:
ظاهر بالینی ممکن است بسته به ناحیه تأثیر متفاوت باشد. برای مثال، در درگیری پوست سر معمولاً به شکل شوره (فلسهای ریز) دیده میشود، در حالی که در صورت ممکن است قرمزی گستردهتر و فلسهای چرب بزرگتر مشاهده شود. در افراد با پوست تیره، ضایعات ممکن است به شکل لکههای هایپرپگمانته (تیرهتر) یا هایپوپگمانته (روشنتر) ظاهر شوند
علائم این بیماری ممکن است شبیه به سایر اختلالات پوستی باشد؛ بنابراین همواره توصیه میشود برای تشخیص دقیق با ارائهدهنده خدمات بهداشتی مشورت کنید.
تشخیص درماتیت سبورئیک:
درمان معمولاً بسته به محل التهاب متفاوت است و معمولاً در کاهش علائم مؤثر است. از جمله درمانهای مورد استفاده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کرمها یا لوسیونهای ضدالتهاب: مانند کورتیکواستروئیدها یا مهارکنندههای کلسینورین
داروهای ضدقارچی موضعی
شامپوهای ضدشوره
شامپوهای دارویی برای بزرگسالان: که توسط ارائهدهنده خدمات بهداشتی تجویز میشود.
برای مشاهده محصولاتی که به درمان درماتیت سبورئیک کمک می کند بر روی لینک محصولات زیر کلیک کنید:
درمان و مدیریت:
با وجود اینکه درمان قطعی برای درماتیت سبورئیک وجود ندارد، علائم آن معمولاً با استفاده از ترکیبی از درمانهای دارویی و مراقبتهای پوستی قابل کنترل است. رویکرد درمان معمولاً بسته به شدت و محل ضایعات به شرح زیر است:
شامپوها و پاککنندههای دارویی:
برای درگیری پوست سر، استفاده از شامپوهای ضدشوره یا دارویی که حاوی موادی مانند زینک پیریتیون، سلنیوم دیسولفید، کتوکونازول، نفتقطران یا اسید سالیسیلیک هستند رایج است. این محصولات با کاهش جمعیت قارچ مالاسزیا و کند کردن نوسازی سلولهای پوستی عمل میکنند. مهم است که شامپو را به مدت چند دقیقه روی پوست سر بگذارید تا دارو به طور مؤثر عمل کند.
مراقبت عمومی از پوست:
شستشوی منظم با یک پاککننده ملایم و بدون صابون و اجتناب از مواد شیمیایی قوی یا شستشوی بیش از حد میتواند به حفظ سد طبیعی پوست کمک کند. همچنین، استفاده از دستگاه بخور در ماههای خشک یا تغییرات سبک زندگی برای مدیریت استرس میتواند به کاهش فراوانی و شدت تشدید بیماری کمک کند.